مهارت تفکر انتقادی

منظور از تفکر نقاد نوعی از فکر کردن است که به انسان کمک می‏کند تا هر گفته‏ ای را به راحتی نپذیرد، بلکه درباره‏ جوانب مختلف یک موضوع فکر کرده و آن‏ها را بسنجد.

کودکان با تفکر انتقادی به دنیا نمی‏آیند ولی می‏توانند آن را یاد بگیرند. این روش به سادگی توسط والدین و آموزگاران معمولی قابل آموزش به دانش‏آموزان نیست؛ بلکه به مربیان ویژه‌‏ی آموزش مهارت‏ های زندگی نیاز دارد.

مهارت‏ های زندگی به ما کمک می‏کنند تا در موقعیت‏ های متفاوت، عاقلانه رفتار کنیم. به طوری‏که آرامش داشته باشیم، از زندگی‏مان لذت ببریم و در عین حال با دیگران ارتباط سازگارانه و مفیدی برقرار کرده و بدون توسل به خشونت و یا خودخوری بتوانیم مسایل پیش آمده را حل نمائیم و ضمن کسب موفقیت در زندگی، احساس شادمانی داشته باشیم. کودکان با تفکر انتقادی به دنیا نمی‏آیند ولی می‏توانند آن را یاد بگیرند. این روش به سادگی توسط والدین و آموزگاران معمولی قابل آموزش به دانش ‏آموزان نیست؛ بلکه به مربیان ویژه‏‏ آموزش مهارت‏ های زندگی نیاز دارد.
 
 

تفکر انتقادی

تفکر انتقادی توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب است.

چقدر تحت تاثیر شایعات، رسانه ها و تبلیغات قرار می گیریم؟
جهت قبول یک خبر، چقدر تحقیق می کنیم؟ آیا راههای کسب اطلاعات و تحلیل آن را می دانیم؟
آموزش این مهارت، نوجوانان را قادر می سازد تا در برخورد با ارزش ها، فشار گروه و رسانه های گروهی مقاومت کنند و از آسیب های ناشی از آن در امان بمانند.

 

تفکر انتقادی تفکر انتقادی  تفکر انتقادی تفکر انتقادی


اهمیت آموزش تفکر نقاد

آموزش اینگونه اندیشیدن به کودک از آن جهت مهم است که او یاد می‏گیرد درمورد هر موضوعی به استدلال پرداخته و دلایل منطقی و غیرمنطقی رد یا پذیرش آن را بیابد.

برای مثال دانش آموزی که تفکر نقادانه را آموخته است، به آسانی در مقابل خواسته‏ دوستانش برای رفتن به یک مهمانی یا مصرف مواد مخدر کوتاه نمی‏ آید و به سمت پیروی از هر گروه یا فرقه ‏ای کشیده نمی‏شود. بلکه او می‏ آموزد به عاقبت کارش فکر کند و از خود بپرسد که آیا انجام فلان کار یا قبول فلان درخواست به صلاحش می‏باشد یا نه؟

با توجه به اینکه امروزه دانش آموزان در معرض اخبار، اطلاعات، اینترنت و انواع شبکه‏ های اجتماعی مجازی هستند، آموزش تفکر نقادانه، به آنان در پیدا کردن مسیر صحیح و گام برداشتن در آن کمک می‏کند. چراکه قبل از پذیرش هر گفته‏ یا وعده‏ای، با خود به چالش می‏پردازند و با نقد کردن آن، نکات مثبت و منفی‏ را می‏یابند.

آموزش دهندگان تلاش می‏کنند تا با کارهای مشارکتی و گروهی، دانش ‏آموز را در فضایی مشابه با موقعیت‏ های اجتماعی قرار دهند و عملاً به او یاد بدهند که چه باید بکند و یا چه کار می‏تواند انجام دهد. وقتی کودک در گروه قرار می‏گیرد، نظرات دیگران را شنیده و فکر می‏کند. از طرفی دیگر، تفاوت‏های بین نظر خود و دیگران را درک کرده و تلاش می‏کند تا با نقد صحیح نظرات، به یک جمع‏بندی راجع به موضوع مدنظر دست یابد.

بنابراین لازمه تفکر نقادانه آن است که فرد به جستجو، تجزیه و تحلیل و ارزیابی اطلاعات بپردازد، در پی شواهد واقعی باشد و دیدگاه خود را براساس آن شواهد تغییر دهد. موقعیت و شرایط را به صورت کلی درنظر بگیرد و بتواند واقعیت‏ ها را از فرض‏ ها، حدسیات و عقاید خودش جدا کند.

این مهارت در زندگی روزمره کاربرد زیادی دارد و ضعف در آن می‏تواند افراد را در معرض انواع آسیب‏ های روانی- اجتماعی قرار دهد.


یادمان باشد به کودکانمان بیاموزیم که گفته‏ های افراد را نقد کنند نه خود آنان را.










 

منابع:
1. تفکر نقادانه، به نقل از وبلاگ tafakor110.persianblog.ir
2. تفکر نقادانه، به نقل از سایت fa.m.wikipedia.org
3. مهارت‏ های ده گانه زندگی، تنظیم توسط رحمان‏ مهدی ‏نژاد.
4. مهارت‏ های ده‏گانه زندگی چیستند؟ مهارت تغییر رفتار چیست؟، به نقل از سایت www.persianpersia.com
5. مهارت تفکر نقاد، به نقل از وبلاگ lifeskills.blogfa.com
6. پرورش و ایجاد مهارت تفکر انتقادی، به نقل از سایت www.taamolnews.ir